Over het hoe, waarom en waarheen van de menselijke ontwikkeling en – concreter – van de maatschappij waarin wij leven worden momenteel boeken volgeschreven. Er verschijnt veel interessants. Je kunt op veel manieren kijken en redeneren , maar dat geldt niet voor de uitgangspunten. Daarvan zijn er eigenlijk maar twee: 1.het gaat op aarde niet goed en 2. het gaat op aarde zo slecht nog niet. Afhankelijk van iemands uitgangspunt worden cijfers, feiten, ‘feiten’, oorzaken en oplossingen naar voren gebracht en dikwijls met verve verdedigd.
Het is zo verschrikkelijk druk geworden op de markt van meningen, inzichten en commentaren dat de herrie ons begint tegen te staan. We reageren met afweer en maken terugtrekkende bewegingen. Wie heeft er nog gelijk? Er valt geen touw meer aan vast te knopen. Veiligheid en rust is wat we zoeken. En een beetje plezier als het kan.
Wat heden ten dage vooraf aan welke visie, aan welk noodverband dan ook noodzakelijk lijkt, is een terugkeer naar lower en slower. Lower: een lagere mate van opwinding. Een toontje lager. In de media maar ook in de openbare ruimte. Op individueel vlak een lagere ademhaling. Want daar begint alles mee. Hoog ademen – dat wil zeggen niet vanuit je buik – vergroot onrust, gejaagdheid en de kans op misverstanden. Reden: het geduld doet op die manier niet mee. Er is geen enkele ruimte voor wat dan ook. Vooral op televisie en in de reclamewereld is regelmatig de bespottelijk snelle manier van spreken te zien waarbij men over zijn woorden struikelt. Hier toont zich de ademhaling van haar lelijkste en ongezondste kant.|
We willen (moeten!) niet alleen supersnel zijn in spreken, reageren en handelen maar ook nog eens naar het hoogste reiken. We willen alles: alles kunnen, alles bereiken, de beste zijn, de mooiste, de knapste. We willen opvallen zodat we aandacht krijgen. Veel aandacht, in ieder geval meer aandacht dan wie dan ook om ons heen.
Hoe zijn we in deze ratrace beland? Een complex van factoren heeft geleid tot een situatie waarin het uiterst moeilijk is om als mens in evenwicht te blijven. Snel en langzaam op zich zijn fascinerende graadmeters waaraan ieder individu zijn of haar gedrag kan spiegelen. Zo is het heel interessant en grappig om eens te kijken naar wat je in je leven snel doet en wat juist langzaam. Ieder individu heeft daarin een uniek patroon. Het verschil in snelheid waarmee mensen bijvoorbeeld mails beantwoorden, een vakantie plannen, lopen, kleding wegdoen, een koffer pakken, eten enzovoort is enorm. Soms kan dit sociaal tot irritatie of problemen leiden maar meestal verdragen we elkaar in dit opzicht redelijk tot goed.
Grote vraag is echter wat de invloed van de tijdgeest op onze snelheid in zijn algemeenheid is. Ongebreidelde ontwikkelingen op het gebied van commercie en technologie stellen enorme eisen aan onze natuurlijke ritmen en mogelijkheden. Zij die dit bagatelliseren en menen dat dit evolutionair wel in orde komt, vergeten één ding. Want hoe spannend en leuk je snelheid ook kunt vinden, ons fysieke bestaan draagt een heel ander tempo in zich. Een andere energie. Je hoeft alleen maar te denken aan genezingsprocessen van wonden of van liefdesverdriet en je ziet hoe langzaam het leven zelf gaat. Rouw, groei en volwassenwording – het zijn allemaal voorbeelden van uiterst trage ontwikkelingen die om tijd en moeite vragen. Dat we ook daaraan gebonden zijn, zullen we moeten accepteren al voelen we ongeduld.
Goed geaard zijn is een voorwaarde voor snel leven. Sterker nog: het is de beveiliging ervan. Dat yoga en meditatie – en daarmee de diepe ademhaling – toenemend in de belangstelling staan, is verheugend. Maar voor een goede collectieve aarding is er meer nodig dan geïsoleerde uurtjes in de week of tijdelijke retraites van individuen. Er zal een algemene omslag in het bewustzijn nodig zijn die op vertraging is gericht.
Wat verliezen en winnen we ermee als we wat langzamer gaan en lager mikken? Een trager tempo van willen, van oordelen en veroordelen, van spreken, bewegen, ja van leven betekent dat allerlei zaken een kans krijgen die nu worden weggeslikt. Daarbij kun je denken aan wijsheid (want meer begrip), consumindergedrag, relativeringsvermogen en een toename van vreugde en creativiteit. Minder voorgekauwde schoonheid, minder perfectie, minder alles-moet-af terreur, minder glamour en glitter, minder stress, minder frustratie en ga zo maar door. Minder onmacht en minder mentale problemen. Wie weet?
Lower en slower grijpen op elkaar in. Als je minder hoog van de toren blaast, open plekken toelaat en dieper ademhaalt – persoonlijk maar ook als groep, land of volk – gebeuren er onverwachte dingen. Je presentatie wordt rustiger maar je indruk groter. Je maakt er ruimte mee. Schept mogelijkheden. Intelligentie. Wie in staat is te dimmen, is zomaar op weg naar meer evenwicht en overzicht.